“Wat heb jij daar op je neus” zei vriendin Lena jaren geleden tegen mijn tante Annie. “Oh dat is niets hoor” zei mijn tante, “het jeukt alleen een beetje”. De avonturen met mijn tante Annie en vriendin Lena beschrijf ik in mijn boek over Mantelzorg [1], maar dit gebeurde nog voordat ik uitgebreid voor tante Annie ging zorgen. In die tijd hield Lena een oogje in het zeil en dat deed ze uitstekend. Ze ging vanwege dat plekje met mijn tante naar de huisarts en die stuurde haar direct door naar het Erasmuscmc. En ja hoor: het onschuldig ogende jeukende plekje bleek een Plaveiselcelcarcinoom te zijn.
Huidkanker
De drie bekendste vormen van huidkanker zijn: basaalcelcarcinoom (de meest onschuldige vorm die meestal oppervlakkig blijft), plaveiselcelcarcinoom (minder onschuldig want deze vorm kan ingroeien; zeker op de neus moet zo snel mogelijk worden ingegrepen voordat het bijvoorbeeld onder het oog groeit) en tenslotte de melanomen. Veel mensen hebben -denk ik- vooral van de laatste soort gehoord en zijn dus op hun hoede voor rare moedervlekken. Echter, ook andere plekjes en vlekjes kunnen huidkanker zijn!
Tante Annie had het geluk dat ze dichtbij het Erasmus Medisch Centrum woonde waar ze in die tijd haar soort huidkanker konden aanpakken met de zogenaamde Moh’s chirurgie. Hierbij wordt de patiënt gedurende de hele dag poliklinisch behandeld door een huidarts en een plastisch chirurg. De tumor wordt verwijderd en de snijvlakken worden meteen door de microscoop bekeken. Zolang er nog kankercellen gezien worden snijdt men verder. Ik zat een hele dag met Annie in het ziekenhuis en daarna mocht ze zonder tumor weer naar huis. Het gat in haar neus werd prima gereconstrueerd door de plastisch chirurg met een flap van Annie’s eigen huid. Ik was diep onder de indruk van deze techniek die achteraf nauwelijks meer sporen achterliet terwijl de tumor inderdaad was verdwenen.
Zonnehoed
Hoe ouder je wordt des te meer risico is er dat huidkanker ontstaat. Het is dan ook zaak om plekjes en vlekjes goed in de gaten te houden. Juist in een vroeg stadium kan erger worden voorkómen. Daarnaast is het natuurlijk belangrijk om aan preventie te doen: smeer je goed in als je in de zon gaat en vermijd het liefst de uren dat de zon het hoogste staat. Een zonnehoed en pet zijn handig. Verleden jaar kocht ik een mooie hoed voor Lena voor een paar euro bij de Action. De brede rand maakt dat de zon minder kwaad kan doen.
Onze eigen huisarts heeft een cursus gedaan om plekjes te herkennen. Bij mijn man zijn al een paar basaalcelkanker plekjes weggehaald. Dat gaat snel en poliklinisch. Binnenkort ga ik zelf naar de huidarts met een plekje op mijn neus. Even afwachten wat het is..
Ook melanomen heb ik al geregeld voorbij zien komen in de familie. Gelukkig waren allen er vroeg bij en konden ze nog gemakkelijk worden verwijderd. Onfortuinlijker was een vriendin van mij die door haar melanomen uitzaaiingen kreeg. De gemiddelde levensduur was toen nog zeven maanden. Zij werd vervolgens behandeld met het in die tijd experimentele middel Nivolumab (immunotherapie), wat haar nog enkele goede levensjaren heeft opgeleverd. Helaas stierf zij daarna aan een andere soort kanker. Volgens het KWF (Koningin Wilhelmina Fonds Kankerbestrijding) is de 5-jaars overlevingskans van een melanoom inmiddels 92% geworden.
Jezelf controleren of dat door een ander laten doen is een kleine moeite: direct doen dus!
[1] M.Hopman-Rock. Mantelzorg voor heel oude mensen. Tips & Ervaringen. Hillegom: SAAM Uitgeverij, oktober 2021.
