Luiheid betekent iets als ‘een taak niet uitvoeren terwijl je het wel zou kunnen’. Iemand lui noemen is een negatieve kwalificatie. Ik denk dat er bijna geen autisten te vinden zijn die niet op heel veel momenten lui genoemd zijn. Vaak ontstaat daardoor een zelfstigma en gaan mensen zichzelf als lui zien.

Motivatie

Maar wat betekent luiheid eigenlijk? Het betekent dat je niet genoeg motivatie hebt om iets te doen of te weinig energie hebt. Of beter nog: als de combinatie van de twee als het ware een te hoge waarde heeft. Bij weinig motivatie heb je veel energie nodig en bij weinig energie heb je veel motivatie nodig.

Het wordt dan duidelijk hoe het komt dat wie autistisch is, zo vaak lui wordt genoemd. Want je hebt heel vaak te weinig energie of te weinig motivatie om voldoende te hebben om aan iets te beginnen.

Energie op achterstand

Als je autistisch bent, heb je gemiddeld genomen (veel) minder energie dan anderen. Je hebt veel energie nodig in de omgang met anderen, omdat niets je intuïtief af gaat. Je hebt ook veel energie nodig in wat de ‘prikkelverwerking’ heet. Je wordt je voortdurend bewust van allerlei details in wat je waarneemt en dat kost energie. Je staat dus op achterstand wat energie betreft.

Motivatie kun je zien als de combinatie van de wens een doel te bereiken en het zelfvertrouwen dat je dat doel kunt bereiken. Als je motivatie zo bekijkt, is duidelijk hoe het komt dat wie autistisch is een lage motivatie kan hebben voor bepaalde taken. Het schort namelijk nogal eens aan dat zelfvertrouwen het doel te kunnen bereiken.

Doel bereiken

Een doel bereiken houdt in dat je de gewenste situatie vergelijkt met de huidige situatie en een plan opstelt om van de huidige naar de gewenste situatie te komen. Voor iemand die autistisch is, tellen de verschillen tussen die twee situaties in feite veel zwaarder. Elk detail valt op, je wordt je van elk detail bewust. Het doel lijkt dus, voor iemand die autistisch is, eigenlijk altijd lastiger te bereiken dan voor iemand die niet autistisch is. Het zelfvertrouwen het doel te kunnen bereiken, is dus per definitie lager.

Perfectionisme

Dan is er het perfectionisme dat bij autisme lijkt te horen. Als alle details je opvallen, valt vooral op wat niet perfect is. Als je autistisch bent, wil je graag dat alles klopt, dat alles perfect past. Het doel dat je wilt bereiken, is dus een perfect doel en een perfect doel is natuurlijk lastiger te bereiken dan een doel dat zo’n beetje voldoet.

Het is duidelijk dat iemand lui noemen niet helpt bij het vinden van motivatie of energie. Dat geldt voor iedereen, autistisch of niet. Laten we dus gewoon stoppen met een ander (of jezelf!) lui te noemen.