Sinds enkele jaren heb ik contact met Jaap Hartog (82) en zijn vrouw Maria met Alzheimer. Soms ga ik op bezoek. Regelmatig mailen we over hun dagelijks leven.
Op 18 maart schrijft hij hoe hij die dag voor zijn vrouw wilde stemmen. Omdat zij haar handtekening niet meer kan zetten is een normale volmacht niet mogelijk. Hartog gaat daarom naar het stembureau met de door de notaris opgestelde algemene volmacht, waarvoor Maria toestemming verleende. Deze wordt geweigerd. Hartog mag niet voor zijn vrouw stemmen.
Hartog gaat te rade bij zijn notaris. Stemmen is een hoogstpersoonlijk recht en kan inderdaad niet met een algemene volmacht, zegt deze. De volmacht moet iedere keer opnieuw worden afgegeven. De notaris begrijpt dat dit ‘niet goed voelt’. ‘Misschien ontstaat er voortschrijdend inzicht bij de wetgever.’
De Hartogs hebben altijd bewust gestemd. Ze voelen zich deel van de samenleving en zich daar ook (deels) verantwoordelijk. Voor Maria geldt dat nog steeds, ook nu ze dement is.
Het klopt niet dat mensen met dementie niet van hun stemrecht gebruik mogen maken, als ze dat wel willen, alleen omdat ze hun handtekening niet kunnen zetten.
Het klopt nog minder dat mensen met dementie niet voor vol worden aangezien en buiten de samenleving vallen. De confrontatie hiermee vergroot gevoelens van er niet toe doen, betekenisloosheid en kan leiden tot somberheid, depressie, sociaal isolement en eenzaamheid.
Het gonst over de participatiesamenleving en de dementievriendelijke samenleving. Laat mensen met dementie participeren. Laten we dementievriendelijk zijn. Hoe we het noemen maakt me eigenlijk niet uit. Het is gewoon een kwestie van rechtvaardigheid en beschaving om kwetsbare mensen te laten voelen dat ze er mogen zijn en erbij horen. Laten we daarvoor de voorwaarden creëren. Om te beginnen dat Maria Hartog haar stem mag uitbrengen, zoals ze altijd heeft gedaan.
Deze column schreef Anne-Mei The voor de zaterdageditie van het Parool d.d. 28 maart 2015.
Het bericht Stemmen verscheen eerst op Dementie Verhalenbank.
Source: Verhalen over dementie