Van causaal naar ervaringsgericht denken
Net noemde ik al even dat het causale denken binnen de GGZ heerst: als iemand zich aanmeldt omdat er een probleem is, wordt eerst gezocht naar de oorzaak van het probleem. Die oorzaak wordt in diagnostiek met de DSM als kader gevonden. Als de diagnose helder is, ontstaat zicht op de prognose en wordt de behandeling ingezet om het probleem te herstellen.
In Laveren in de GGZ gaan we uit van een ander perspectief. Problemen die ervaren worden, zijn boodschappen waar we naar moeten leren luisteren. In plaats van de problematiek van buitenaf te analyseren, worden de dieperliggende oorzaken van het ervaren probleem onderzocht. Je leert luisteren naar de boodschappen die iemand uitzendt. In het boek gaat de kapitein uiteindelijk met al zijn bemanningsleden in gesprek. Hij zag in dat hij teveel naar één bemanningslid had geluisterd en wilde aandacht besteden aan hen allemaal zodat hij beter zou begrijpen wat er op zijn schip speelt. Zoals de kapitein dat deed in de metafoor, kan jij ook samen met je zorgvrager de kapitein met de bemanningsleden in gesprek laten gaan. Je probeert, al doende, te onderzoeken wat er zich op het schip afspeelt. Je oordeelt dus niet, maar blijft aansluiten bij de beleving en probeert al vragend en met een open houding actief mee te denken over wat er bij de ander op het schip gebeurt.