Blog
Berthilde van der Zwaag
Auteur
Als verpleegkundige waakte Berthilde van der Zwaag ’s nachts bij patiënten thuis. Haar ervaringen hiermee vormen de basis voor dit boek. Tijdens deze waaknachten studeerde ze theologie. Na haar afstuderen aan de Vrije Universiteit kwam ze als geestelijk verzorger in een algemeen ziekenhuis weer met stervenden in aanraking. Momenteel is ze geestelijk verzorger in de eerste lijn.
De dood nabij is het derde boek van Berthilde van der Zwaag. In 2008 publiceerde ze Als Christus verschijnt, een bewerking van haar afstudeeron- derzoek over mensen in deze tijd die aangeven dat Christus aan hen is verschenen. In 2018 schreef ze de roman In het hart van de storm, over het leven van Eliza, een vijfentwintigjarige man die ontdekt dat hij profeet wil worden.
Roken
Om acht uur in de avond van een mooie zomerdag in juni komt een man van achtenveertig jaar uit het ziekenhuis om thuis te sterven. Hij heeft longkanker met metastasen door het hele lichaam en is terminaal. Als ik om elf uur het huis binnenkom, ligt hij te slapen in een bed in de woonkamer van hun een oude karakteristieke boerderij. Zijn vrouw vertelt me buiten, tussen de appelbomen, het verhaal van zijn ziekte. Intussen rookt ze een aantal sigaretten. Hun dochters van vijftien en dertien komen erbij zitten. Een zoon van acht slaapt al. Om half één gaan ze alledrie slapen.
Direct daarna wordt de man wakker. Hij heeft behoefte aan een sigaret en wil naar een stoel bij de eettafel. Even later zit de man, die stervende is aan longkanker, een sigaret te roken. De sigaret in zijn hand is zijn grote vijand, zijn moordenaar, maar hij kan niet zonder. Hij is nog steeds verslaafd aan het vergif dat hem op achtenveertigjarige leeftijd doodt, dat zijn vrouw haar man afneemt en zijn kinderen hun vader.
Benauwd
Hij is benauwd, zijn luchtwegen zitten vol slijm. Er staan twee zuurstoftanks klaar voor als de benauwdheid te hevig wordt. De man dommelt wat, zittend aan de tafel. Het praten kost hem veel energie, wel wil hij kwijt dat hij op zijn dertiende zijn moeder verloor, ze is verongelukt in het verkeer. Toen hij in de twintig was, verloor hij zijn vader als gevolg van een hersenbloeding. Nu is het zijn tijd. Hij zegt er niet bij dat zijn kinderen vijftien, dertien en acht zijn, als ze hun vader verliezen. Na een tijdje vraagt hij me hem weer in bed te helpen. Hij slaapt de verdere nacht door. Zo zit ik een nacht bij het bed van een onbekende, rochelende, jonge man. Een dikke kater ligt op het voeteneind van zijn bed. Hij komt af en toe bij me, springt op mijn schoot, loopt over mijn boek, rekt zich uit en gaat terug naar zijn baasje.
“Iemand kan roken, omdat er problemen spelen, deze problemen kunnen groter zijn dan de angst voor kanker.”
Verslavingsgevoelig
Als iemand door roken ziek wordt, wordt dat soms gezien als: Eigen schuld, dikke bult. Men heeft het zelf veroorzaakt. Maar iemand kan roken, omdat er problemen spelen, deze problemen kunnen groter zijn dan de angst voor kanker. Verslaafd raken gaat heel snel, het lichaam went er vrijwel onmiddellijk aan. Zodra het nicotinepeil in het bloed zakt, wordt de roker onrustig of gespannen, waardoor er weer behoefte is aan een sigaret. De gedachte is dat mensen van roken rustig worden. Maar het is andersom: een laag nicotinepeil veroorzaakt het gevoel van onrust. Van de verslaving afkomen is ontzettend moeilijk. Daarnaast zijn sommige mensen verslavingsgevoeliger dan anderen. Ondanks dat alles is het toch een vreemd gezicht om een terminaal zieke longkankerpatiënt te zien roken.
Dit is een van de thema's die aan de orde komen in mijn boek De dood nabij over het roken in de laatste levensfase.
De dood nabij
De verhalen in dit boek geven een beeld van de laatste levensfase en het sterven. Ze laten zien waar
patiënten en hun naasten mee te kampen hebben. Op deze ervaringsverhalen volgt achtergrondkennis
en soms reflecties van de auteur op het eigen handelen nu ze zoveel meer ervaring heeft opgedaan.
